Li meydanê ji bilî katedralan du avahiyên navdar ên din ên aîdê Kremlînê dikarin werin dîtin: Topa Çar û Naqosa Çar. Topa Çar a 890 mm her çiqas di şer de hîç nehatibe bikaranîn jî topa herî mezin a cîhanê ye û amûra şer e.

Li nêzikî wê Naqosa Çar a bronz heye. Naqosa zêdetirî 200 tonî ti caran ji bo armanca xwe nehat bikaranîn. Naqos ji roja hatiye çêkirin û bi şûnde di sala 1737an de ji ber şewateke mezin derizî û perçeyekî bi giraniya 11 ton û nîvan ji wê jê bû. Gelek caran hat xwestin ku were nûkirin lê gava hat fêmkirin ku dengê wê yê berê dê neyê peydakirin, dev jê hat berdan

1. ©Sputnik/Alexander Polyakov/Çelenka 'Kincê Mezin' ê Çar Mixaîl Romanov , gopal û kureya (di serdema 1627-1628 de hatiye çêkirin) li Topxaneya Kremlînê ya Moskowê
2. ©Sputnik/Grigoriy Sisoev/Hêka Paskalya ya ku li pêşengeha ji bo salvegera 100em a Şerê Cîhanê yê Yekem li Topxaneya Kremlîn a Moskowê tê pêşkeşkirin
3. ©Sputnik/Evgeny Biyatov/'Peykerê Serfiraziyê' Li topxaneya Kremlînê li Moskowê. Nîşaneya Serfiraziyê ( Li rastê duyemîn) a ku di Xelatên Şerê Cîhana Duyemîn de ya ku teqdîmî Maraşal Fermandarê Eniya Ukraynayê F. I. Tolbuhinê hatiye kirin

Serdêr piştî ku li hundir Kremlîna Moskowê geriyan û katedralên li wir dîtin, divê teqez avahiya Topxaneyê jî bibînin. Bawer bikin dê hêja be. Li vê muzexaneya ku gencîneyên rastîn lê hene, xeml û kincên merasîman, cil û bergên ku çarên Rûsî di merasîman de li xwe kirine, tiştên zêr û zîv ên ku hosteyên Rûsî û biyanî çêkirine, fayton, koleksiyonên amûr û xemlên çek û hespan hene.

Li kêleka koma Kremlîna Moskowê li derveyî sûran, Meydana Sor a ku Katedrala Vasîliyê Ezîz, Mozoleya Lenîn û Baxçeyê Aleksandr lê hene, tê berçavan. Li nêzikî Kremlînê jî Şanoya Bolşoyê heye, ku ew şanoya herî navdar a Rûsyayê ye û di sala 2016an de salvegera xwe ya 240an pîroz kir.

1. ©Sputnik/Vladimir Sergeev/Şêniyên bajêr û geştyarên li Meydana Sor a Moskowê. Ji dûr ve jî Dêra Vasiliy Blajeniy
2. ©Sputnik/Aleksandr Utkin/Şanoya Bolşoy a Moskowê
3. ©Sputnik/Alexander Vilf/Qada Sor a Moskowê

Li muzexaneyên Moskowê jî pêkan e ku mirov bi bedewî û dîrokê re peywendiyê deyne. Wekî mînak, koleksiyona li Muzexaneya Puşkîn, ji mînakên wekî zêrên Truva yên di kolanên Heinrich Schliemann de derketin holê, lahîtên Misra kevn û tabloyên hosteyên serdema Ronesansa Îtalyayê bigirin heta empresyonist û post empresyonistên Fransî û berhemên hosteyên destpêka sedsala 20an, gelek gencîneyan di xwe de dihewîne.

Pêşangeha Tretyakov a navdar, koleksiyona hunerên dîtbarî yên Rûsî, ku yên herî mezin in, bi serdêrên xwe dide nasîn. Li avahiya dîrokî ya li serê kolana Lavruşinskiyê berhemên wênesaziyê yên Rûsî yên destpêka sedsalên 11em û 20em, li avahiya li Krimskiy Valê berhemên hunerê yên sedsala 20an tên pêşkeşkirin.

1. ©Sputnik/Maksim Blinov/Peykerê bi navê 'Karker' li Muzexaneya Dîroka Modern a Moskowê, ku ji bo bîranîna salvegera 100em a Şoreşa Cotmehê ya sala 1917an hatiye çêkirin, Î. Şadr
2. ©Sputnik/Eugene Odinokov/Muzexaneya Hunerên Dîtbarî ya Dewletê ya A. S. Puşkîn, Moskow
3. ©Sputnik/Vladimir Astapkovich/Avahiya Pêşangeha Tretyakov li Kriymskiy Valê

Kesên werin paytexta welatê ku peyka sunî ya pêşîn a cîhanê firandiye û mirov şandiye fezayê, ger serdana Muzexaneya Bîrdarî ya Kozmonotiyê neke, wê bibe kêmasiyeke cidî. Muze li nêzikî metroya VDNHê li qatê binî yê bîrdariya 'Lehengên Fezayê' ye. Li vir tilûmên kozmonotan (tevlî tilûmê kûçik), amûra hêyvê (Lunohod) û kapsula fezayê ya keştiya feza ya Vostokê (Yuriy Gagarin jî pê girtiye) tên pêşandan.

Heke we demeke dirêj û bi awayekî cidî ji fezayê hez kiribe, hûn dê li vê muzexaneyê derfetê bibînin ku xwe wekî kozmonotekî rastîn hîs bikin û hînê bikaranîna keştiya fezayê bibin. Ji ber ku hûn dê karibin bi amûreke antrenmanê merhaleyên nêzikbûn û kêlînbûna Îstasyona Feza ya Navdewletî derbas bikin.

1. ©Sputnik/Sergey Guneev/Perçeyên ji pêşangeha 'Sê Roj Ji Jiyana Gagarîn' li Muzexaneya Bîrdarî ya Kozmonotiya Moskowê
2. ©Sputnik/Vladimir Astapkovich/Tilimê antremana fezayê yê Orlan-T li Muzexaneya Bîrdarî ya Kozmonotiya Moskowê
3. ©Sputnik/Ruslan Krivobok/Muzexaneya Kozmonotê û Meşa Stêrkên li Moskowê

Muzexaneyeke fezayê jî li qada kompleks a pêşengeha VDNHê heye. Pêşengeha li vir (maketên baregehên fezayî, keştiyên fezayî û îstasyonên fezayî hene) wekî 'Kozmonotî' û (balafirên şer ên Su-35, MIG-29 û kabîneyên simülasyon ên firînê hene) 'Hewayî' bûne du beş. Ji bo bîranînên serpêhatiyên rêwitiya gerdûnê jî hûn dikarin ji xwarina fezayê ya rastîn bikirin û li 'çêja binêrin'.

Li VDNHê ne tenê ya Rûsyayê, avahiya herî bilind a Ewropayê Birca Televîzyona Ostankinoyê jî heye û mirov dikare biçe bircê. Ji platformeke seyre ya bi bilindahiya 337 mitroyan panorameyeke gelekî xweş li bajêr û herêma Moskowê vedibe.

Mirov li Moskowê dikare bi wesayitên veguhêzî û taksiyan bigere lê tê qebûlkirin ku ji ber trafîka zêde veguhastin herî lez bi metroyê pêkan e. Metroya Moskowê wekî muzexaneyeke binerde ya rastîn tê dîtin.

Şikl û şemal û karen mîmarî yên îstasyonên li metroya Moskowê li gelek cihan atmosfera qesran bi bîr tînin.

Dîwarên gelek îstayonan bi mermer, granit, jasper, rodonît û onîksê hatine rûkişandin û bi freskên cuda hatine xemilandin.

1. ©Sputnik/Ruslan Krivobok/Metroya (Lenin) Moskowayê. Li Îstasyona Mayakovskaya panoya mozayîka emaye ya camî (Nîgarkêş Aleksandr Deyneka yê ku eskîzê dike)
2. ©Sputnik/Pavlov/Mozaîkeke li îstasyona Novoslobodskaya ya metroya Moskowê
3. ©Sputnik/Eugene Odinokov/Rêwiyên li istasyona Frunzenskaya ya metroya Moskowê
4. ©Sputnik/Vladimir Astapkovich/Îstasyona Baumanskaya ya metroya Moskowê
5. ©Sputnik/Eugene Odinokov/Geştyarên li îstasyona Komsomolskaya ya metroya Moskowê
6. ©Sputnik/Ramil Sitdikov/Îstasyona Butirskaya ya metroya Moskowê

Û bêguman stadyûmên girîng in. Li Moskowê tenê çend stadyûm li gorî mercên lidarxistina pêşbirkên navdewletî ne.

Di havîna sala 2018an de stadyûmên Spartak û Lujnîkiyê dê mazuvaniya pêşbirkên Kûpaya Cîhanê ya FIFA-2018an bike.

Ev gelek sal in stadyûma Klûba Futbolê ya Spartakê tune bû. Lê di sala 2010an de dest bi avakirina arenayê hat kirin. Di meha Îlonê ya sala 2014an de bi pêşbirkeke dostane ya di navbera tîmên Spartak - Crvena Zvezdayê ev stadyûm hat vekirin.

Ev stadyûm ji bo pêşbirkên şampiyoniya futbolbazî ya Rûsyayê û pêşbirkên din tê bikaranîn. Pêşbirkên Kupaya Konfederasyonên FIFA-2017an jî li vê stadyûmê hatin lidarxistin, herwisa pêşbirkên Kupaya Cîhanê ya FIFA-2018an jî dê li vir werin lidarxistin. Tê plankirin ku pêşbirkên merhale yên koman û 16 pêşbirkên play-offê li vir werin lidarxistin.

Kapasîteya stadyûma nû ji bo 45 hezar kesan e û ev stadyûm tekane avahî ye, ku ji bo pêşbirkên Kûpaya Cîhanê ya FIFA-2018an hatiye amadekirin.

Ji bo Stadyûma Lujnîkî bi dilrehetî dikare were gotin ku ew stadyuma bingehîn a şampiyoniya cîhanê ye. Pêşbirkên destpêk û fînalê yên şampiyoniyê dê li vê stadyûmê werin lîstin.

Stadyûm di sala 1956an de hat vekirin û ji wê demê heta niha çend caran ji nû ve hatiye çêkirin. Lujnîkî, stadyûma herî mezin a Yekîtiya Sovyetan û Rûsyayê bû û herwisa arenaya ku hat nûkirin jî stadyûma herî mezin a welêt e.

Li Lujîkiyê dê ji bo peywendiya dîtbarî ya bi hemû trîbunan û qada lîstikê re navendeke kumandayê û du ekranên mezin ên ji bo temaşekirina maçan hebin. Li gorî şertnameya Yekîtiya Federasyonên Futbolê ya Navdewletî (FIFA) qada futbolê dê gihaya xwezayî were bikaranîn.

Stareya banî ya li ser trîbunan 11 mitroyan hat mezinkirin. Stare ji polikarbonatê modern hatiye hilberîn û taybetiya wê ew e ku dikare zêdetir roniyê derbas bike. Li Lujnîkiyê di werza zivistanê de jî lîstik dikarin bêyî pirsgirêk werin lîstin. Ji ber ku stadyûm dê bi pergalên germkirinê were teçhîzatkirin.

Bi balafirê: Rêya herî rihet û zûtir a ji bo çûna Moskowê, bikaranîna balafirê ye. Her roj bi sedan balafir tên balafirxaneyên Moskowê yên Domodedovo, Sheremetyevo, Vnukovo û Zhukovskiyê.

Ji bo çûna Moskowê û herwisa ji bo ku ji Moskowê biçin bajarên wekî Soçî, Yekaterînburg, Rostov na-Donu, ku pêşbirkên Kûpaya Cîhanê ya FIFA-2018an lê tên birêvebirin, mirov dikare ji xizmetên kompanyayên hewayî sûdê werbigirin.

Bi trênê: Mirov bi rêya trênên bi lez ji Moskowê dikare biçe Saint Petersburgê (Sapsan) û Nîjniy Novgorodê (Lastoçka û Strij). Ev rêwitî bi qasî 3-4 saetan diajo.

Mirov bi trênên bi lez an normal dikare ji Moskowê biçin bajarên din ên ku organizasyona Kûpaya Cîhanê ya FIFA-2018an dikin.