Jednak w legendach ludowych przedstawiono inną wersję początków Niżnego Nowogrodu:

Płynął biały car wraz z drużyną po rzece Wołdze i zatrzymał się u podnóża Gór Diatłowa, gdzie zobaczył Mordwinów modlących się do swoich pogańskich bogów. Biały car polecił swoim poddanym, aby podarowali mordwińskiej starszyźnie po beczce złota i srebra. A ci w zamian wysłali carowi półmiski pełne chleba, miodu i soli. Jednak posłowie Mordwinów, młodzi chłopcy, zmęczyli się drogą i zjedli cały chleb, sól i miód, a aby nikt nie dowiedział się o tym, nasypali na półmiski ziemi oraz piasku i tak oddali je białemu carowi.

Car z wdzięcznością przyjął dary i podziękował: "Dzięki wam za przekazanie w moje ręce mordwińskiej ziemi". Stwierdził, że Mordwini oddali mu się we władanie. Popłynął car dalej rzeką, rozrzucając piasek i ziemię: gdzie garść padła, miasto powstało, a gdzie odrobina – osada.

Tak na ziemi Mordwinów pojawili się Rosjanie, a na brzegach Oki i Wołgi wyrosło nowe miasto – Nowogród – który później zaczęto nazywać Niżnym. Być może dlatego, że położony jest w "niższych krainach" w stosunku do swego "starszego brata" Nowogrodu Wielkiego, założonego już w połowie IX wieku na północnym zachodzie Rusi, a może dlatego, że zlokalizowany jest niżej wzdłuż rzeki w stosunku do innego "starego miasta".

1. ©Sputnik/Reprodukcja pocztówki z początku XIX wieku przedstawiającej Jarmark Niżnonowogrodzki, z kolekcji M. A. Blinowa
2. ©Sputnik/Rzeka Wołga, nad którą położony jest Niżny Nowogród. Reprodukcja fotografii M. Dmitrijewa (1858-1948)
3. ©Sputnik/Pierwszy rosyjski samochód zaprojektowany przez Jakowlewa i Frese'a na Ogólnorosyjskiej Wystawie Przemysłowej i Artystycznej w Niżnym Nowogrodzie. 1896 rok. Fotografia M. P. Dmitrijewa. Reprodukcja

Na początku XIX wieku, gdy Niżny został swego rodzaju centrum handlowym kraju, miasto nazywano portfelem Rosji. W tamtych czasach niżnonowogrodzki jarmark miał taki wpływ na handel w całym kraju, że właśnie na niego się orientowano, wyznaczając ceny towarów.

Budowa tak ważnego obiektu dla miasta, jakim był Gostinyj Dwor Jarmarku Niżnonowogrodzkiego, została zlecona architektowi Augustynowi Betancourtowi. Do tego czasu według jego projektu powstał moskiewski Maneż. Później kierował on częścią techniczną budowy słynnego Soboru św. Izaaka.

W czasach radzieckich, w okresie od 1932 do 1990, Niżny Nowogród nazywano Gorki na cześć urodzonego w tym mieście rosyjskiego pisarza Maksyma Gorkiego.

Główny deptak w Niżnym Nowogrodzie – Bolszaja Pokrowskaja – w zasadzie nigdy nie jest pusty: o każdej porze dnia i nocy spacerują po nim turyści, upajając się pięknem obiektów architektonicznych i kupując pamiątki oraz wszelkie drobiazgi od buńczucznych sprzedawców. Sami mieszkańcy Niżnego Nowogrodu też chętnie spędzają tu czas.

Na Bolszoj Pokrowskoj znajduje się jeden z najstarszych rosyjskich teatrów – Teatr Dramatyczny im. Maksima Gorkiego. Niżnonowogrodzki teatr jest jedynym teatrem w kraju, na którego scenie od 1901 roku wystawiono wszystkie sztuki Gorkiego i niektóre inscenizacje jego prozy.

Kolejnym zabytkiem architektury jest zbudowana w stylu neoruskim siedziba Banku Państwowego.

1. ©Sputnik/Varvara Gert'e/Państwowy Akademicki Teatr Dramatyczny im. Maksima Gorkiego w Niżnym Nowogrodzie
2. ©Sputnik/Varvara Gert'e/Pomnik Nikołaja Dobrolubowa w Niżnym Nowogrodzie
3. ©Sputnik/Yuriy Somov/Gmach Banku Państwowego w Niżnym Nowogrodzie. Architekt W. Pokrowski, 1913

Niżnonowogrodzka Pokrowka słynie ze swoich żelaznych rzeźb. Na początku ulicy stoi gorodowoj (policjant carski), który zaprasza turystów do podziwiania piękna starego miasta. Nieco dalej zobaczymy fotografa, który robi zdjęcia psu, pucybuta, damę i jej kawalera, modnisię przed lustrem, szwajcara i skrzypka. Przed sklepem Rzemiosło Artystyczne siedzi na ławeczce guwernantka z chłopcem, sympatyczny niżnonowogrodzki kupiec zaprasza na spacer deptakiem, a naprzeciwko Domu Łączności stoi listonosz z rowerem. O gzyms budynku zaczepił się pazurami kot. Ale najbardziej znaną rzeźbą w tym mieście jest Wesoła Koza. Jego mieszkańcy są przekonani, że jeśli wdrapać się na nią i potrzeć róg, spełni się każde życzenie.

Bolszaja Pokrowska łączy wszystkie główne zabytki i place miasta.

1. ©Sputnik/Mikhail Beznosov/Pomnik Czytelnika w Niżnym Nowogrodzie
2. ©Sputnik/Mikhail Beznosov/Pomnik Znamienitego Piekarza w Niżnym Nowogrodzie
3. ©Sputnik/Varvara Gert'e/Rzeźba Wesoła Koza w Niżnym Nowogrodzie

Kreml niżnonowogrodzki jest największą dumą mieszkańców. Budowę Kremla rozpoczęto na początku XVI wieku. Miał on chronić przed atakami Tatarów. Dwukilometrowy mur wzmacniało trzynaście wież. Do naszych czasów dotrwało jednak dwanaście.

Z Kremlem związanych jest wiele legend. Wieża Koromysłowa miała otrzymać swoją nazwę, bo zamurowano w niej zamężną Alonę, która wyszła po wodę z wiadrami i koromysłem. Niby mury miały być mocniejsze.

Mówi się jeszcze, że gdzieś głęboko w kazamatach Kremla niżnonowogrodzkiego została ukryta słynna Biblioteka Iwana Groźnego. Choć nie ma na to dowodów i księgozbioru dotychczas nie odnaleziono, zwolennicy legendy usprawiedliwiają swoje niepowodzenia w poszukiwaniach trudną rzeźbą terenu i bliskością wód podziemnych.

1. ©Sputnik/Oleg Zoloto/Panorama Kremla niżnonowogrodzkiego
2. ©Sputnik/Varvara Gert'e/Sobór św. Michała Archanioła w obrębie Kremla niżnonowogrodzkiego
3. ©Sputnik/Ekaterina Chesnokova/Galeria na ścianie Kremla niżnonowogrodzkiego
4. ©Sputnik/Ekaterina Chesnokova/Wieża Kremla niżnonowogrodzkiego
5. ©Sputnik/Evgenya Novozhenina/Drabina Czkałowska w Niżnym Nowogrodzie

Od Kremla niżnonowogrodzkiego do samej Wołgi można zejść po monumentalnej Drabinie Czkałowskiej. To kolejna lokalna atrakcja, wizytówka miasta. Drabina składająca się z 442 stopni ma kształt ósemki, na przecięciach linii stworzono platformy widokowe, z których można podziwiać piękne widoki na rzekę i odpocząć.

Drabina została zbudowana z okazji zwycięstwa w bitwie stalingradzkiej w 1943 roku.

Niżny Nowogród znalazł się wśród miast, które będą gościć Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej w 2018 roku. Na stadionie Niżny Nowogród, położonym w miejscu, gdzie Oka wpada do Wołgi, zostanie rozegranych sześć meczy, w tym spotkania 1/8 i 1/4 finału.

Według zamysłu architektów nowa arena sportowa jest ucieleśnieniem dwóch dominant niżnonowogrodzkiej przyrody – wody i wiatru. Jej dach został wykonany z białych, niebieskich i błękitnych przepuszczających światło paneli, a w środku czaszy stadionu zamontowano krzesła o tych samych kolorach.

Podczas Mundialu 2018 stadion może pomieścić około 45 tys. kibiców. Po zakończeniu mistrzostw świata będzie wykorzystywany w charakterze wielofunkcjonalnego kompleksu sportowego. Będą na nim organizowane też koncerty, różne pokazy, wystawy i targi.

Samolotem: Niżny Nowogród wita pasażerów na międzynarodowym lotnisku Strigino. Lot z Moskwy trwa ponad godzinę.

Pociągiem: w drodze z rosyjskiej stolicy trzeba spędzić od 3,5 do 7 godzin.

Autobusem: z Dworca Moskiewskiego do Niżnego Nowogrodu można dotrzeć w ciągu 6-8 godzin.